MIĘDZYNARODOWY DZIEŃ TEATRU – NAJPIĘKNIEJSZE POLSKIE TEATRY

Gdański Teatr Szekspirowski
Zdjęcie 1 – Widok na scenę Teatru Szekspirowskiego przez otwarty dach budynku, fot. Dawid Linkowski

Nowoczesną, wielofunkcyjną bryłę z ponad 620 tysięcy ręcznie formowanych cegieł zaprojektował w samym sercu historycznego Gdańska wenecki architekt Renato Rizzi. Gdański Teatr Szekspirowski to elegancka szkatuła w kolorze antracytu, w swoich wnętrzach kryje drewniany elżbietański teatr. Włoski architekt odtworzył tu model dawnego miasta, są tu wąskie uliczki, dziedzińce i kilka zacienionych zaułków. Jasne, kamienne schody prowadzą widzów na przypominające gotyckie kościoły tarasy z ciemnej cegły, które jednocześnie są ścieżkami spacerowymi z widokiem na panoramę Gdańska.

 

Wielkie otwarcie GTS odbyło się po dwóch dekadach starań we wrześniu 2014 roku. Teatr jest siedzibą odbywającego się co roku Festiwalu Szekspirowskiego, ale i przyciągającą turystów z całego świata wizytówką Gdańska. Bryłę doceniło jury międzynarodowego konkursu architektonicznego, które przyznało budynkowi nagrodę Architizer A+Award.

Małopolski Ogród Sztuki
Zdjęcie 2 – Małopolski Ogród Sztuki, projekt Ingarden & Ewý Architekci – nagroda „Building of the year 2012” w kategorii Kultura, fot. © Krzysztof Ingarden / ArchDaily
Zdjęcie 3 – Małopolski Ogród Sztuki, projekt Ingarden & Ewý Architekci – nagroda „Building of the year 2012” w kategorii Kultura, fot. © Krzysztof Ingarden / ArchDaily

Projektanci z biura Ingarden & Ewý Architekci w spektakularnym, pięciokondygnacyjnym budynku połączyli historię z nowoczesnością: za szklaną fasadą widać odtworzony fragment muru, ściana została na nowo ułożona z ponad stuletnich oczyszczonych cegieł. Autorzy projektu wtopili go w otaczającą przestrzeń, co docenili m.in. specjaliści z serwisu ArchDaily, którzy przyznali budynkowi MOS prestiżową nagrodę „Building of the year 2012”

MOS służy dwóm instytucjom: Teatrowi im. Juliusza Słowackiego oraz Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej. Znajdują się w nim nowoczesna mediateka-arteteka, gromadząca multimedialne zasoby książek i muzyki oraz wielofunkcyjna sala widowiskowa na ok. 300 miejsc.

Malarnia, scena kameralna Teatru Polskiego w Poznaniu
Zdjęcie 4 – Malarnia Teatru Polskiego w Poznaniu – widok z zewnątrz, projekt: ARPA Architektoniczna Pracownia Autorska Jerzego Gurawskiego oraz Trabendo, fot. Jeremi Buczkowski

A tak wygląda nowoczesna scena Poznania. Kilka lat temu Malarnia przeszła gruntowną modernizację. Całkowicie przebudowano przestrzeń sceniczną, widownię, foyer oraz zaplecze techniczne. W centrum foyer stanął czarny prostopadłościan nawiązujący wyglądem do rodzaju sceny, jaką jest Malarnia („black box”).

Projekt przygotowała ARPA Architektoniczna Pracownia Autorska Jerzego Gurawskiego oraz Trabendo. W 2012 poznańska Malarnia walczyła o przyznawany przez portal ArchDaily.com tytuł budynku roku.

Nowy Teatr w Warszawie
Zdjęcie 5- Międzynarodowe Centrum Kultury Nowy Teatr w budowie, fot. Jakub Certowicz

Czyli drugie życie pofabrycznej architektury. Międzynarodowe Centrum Kultury Nowy Teatr powstało w zabytkowej, przedwojennej hali warsztatowej położonej w samym sercu starego Mokotowa.  Odremontowany garaż przy ulicy Madalińskiego ma strukturę trójnawowego kościoła, jego części można łączyć bądź dzielić przy pomocy ruchomych ścian. Podobnie z widownią, która nie jest zamontowana na stałe, można ją dowolnie rozmieszczać w przestrzeni hali, a nawet z niej usunąć. Jak podkreśla Piotr Gruszczyński, to przestrzeń otwarta i demokratyczna, zapraszająca do wejścia. Nie ma w niej żadnych punktów oporu: szlabanów, kas, portierni.

Wnętrza teatralnych sal przypominających raczej filmowe studio zaprojektował Łukasz Kwietniewski wspólnie z Małgorzatą Szczęśniak, autorką scenografii do wszystkich spektakli Krzysztofa Warlikowskiego, a projekt rewitalizacji hali głównej stworzyła pracownia Piotr Fortuna Architekci z Gdyni.

Teatr Polski w Warszawie
Zdjęcie 6 – Scena Kameralna Teatru Polskiego w Warszawie, fot. Krystian Maj / Reporter

W 1913 roku na tyłach Krakowskiego Przedmieścia powstał modernistyczny  Teatr Polski, jeden z najważniejszych teatralnych adresów dwudziestolecia międzywojennego. Miał pierwszą w kraju obrotową scenę, unowocześnioną budkę suflera, profesjonalną pracownię scenograficzną. Widownię zachwycał elegancją i pałacowym wdziękiem. Niemieccy żołnierze zrównujący Warszawę z ziemią, oszczędzili gmach przy ulicy Karasia. Uratowała się część wystroju i obrotówka.

Od 2009 roku Teatr Polski ma nową scenę – Kameralną. Nowoczesne wnętrze łączy surowy beton i szkło z ciepłym piaskowcem i dębowym drewnem. Nowe możliwości daje też sama scena – może być pudełkowa albo otoczona publicznością.

Teatr Muzyczny Capitol we Wrocławiu

Kiedyś luksusowy kinoteatr przedwojennej Europy. Wybudowany w 1929 roku według projektu berlińskiego architekta Friedricha Lippa uważany jest dziś za najpiękniejsze modernistyczne wnętrze w Polsce. Zajrzyjmy do środka powiększonego i stylowo odrestaurowanego Capitolu. Mieniąca się złotem i srebrem widownia Dużej Sceny wygląda dziś tak, jak w dniu otwarcia.

Autorką projektu renowacji zabytkowej części teatru jest Anna Morasiewicz.

Teatr Rozrywki w Chorzowie

Przed wojną gmach był siedzibą wzniesionego w 1900 roku eleganckiego, secesyjnego hotelu Graf Reden, jednego z najlepszych hoteli na Śląsku. Dekadę temu kompleks budynków chorzowskiego Teatru Rozrywki został przebudowany i od razu doceniony w wielu branżowych konkursach za oryginalną architektoniczną modernizację. Jest nowocześnie i zielono.

Teatr Wielki Opera Narodowa
Zdjęcie 7 – Kadr z animacji „Foyer”, przenikanie się wnętrza współczesnego z dziewiętnastowiecznym, opracowanie: Daria Rzepiela, fot. materiały promocyjne / Teatr Wielki – Opera Narodowa

Historia wiele razy wkraczała także i na tę największą w Europie scenę teatralną. Dzieje okazałego gmachu wzniesionego w latach 1825-1833 przez włoskiego architekta Antonio Corazziego to także fascynujące historie ambitnych planów, porażek i ścierających się architektonicznych wizji, o których artystka Daria Rzepiela opowiedziała w serii znakomitych animowanych filmów „Być Wielkim!”, które prowadzą widzów przez korytarze, wnętrza i burzliwe dzieje Teatru Wielkiego w Warszawie. To jeden z nich.

Teatr Królewski w Starej Oranżerii

Prywatny teatr króla Stanisława Augusta Poniatowskiego to jeden z kilku w Europie oryginalnych XVIII-wiecznych teatrów dworskich, który od 2015 roku znajduje się na  Trasie Bałtyckiej Europejskiego Szlaku Teatrów Historycznych.  Ukryty w Starej Oranżerii teatr powstał w 1788 roku według projektu Dominika Merliniego i cudem przetrwał wojnę. Wnętrze zachwyca! Szczególnie oryginalna dekoracja portretująca XVIII-wieczną publiczność umieszczona tuż nad głowami dzisiejszych widzów. Niezwykle ciekawy dokument epoki.

Teatr im. Juliusza Słowackiego

Wzorowana na Operze Paryskiej i Wiedeńskiej narodowa scena działa pod Wawelem od 1893 roku.  Zaprojektowana przez Jana Zawiejskiego bryła to ważny punkt na turystycznej mapie Krakowa. Adres: Plac Świętego Ducha. W przewodnikach czytamy, że Teatr Słowackiego  jest jednym z najznakomitszych w Europie przykładów eklektycznej architektury XIX.

Wnętrze budynku zdobią malarskie dekoracje Austriaka Antoniego Tucha, a autorem słynnej, przypominającej wielki olejny obraz kurtyny, która przetrwała dwie wojny światowe jest malarz historyczny Henryk Siemiradzki. Krakowski teatr, obok secesyjnego Teatru im. A Mickiewicza w Cieszynie i Teatru Zamek w Łańcucie, także jest jednym z przystanków na Trasie Bałtyckiej Europejskiego Szlaku Teatrów Historycznych.

Skip to content