18. KWIETNIA NA CAŁYM ŚWIECIE OBCHODZIMY MIĘDZYNARODOWY DZIEŃ ZABYTKÓW
Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków został ustanowiony przez Komitet Wykonawczy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków ICOMOS w 1983 r. oraz wpisany przez UNESCO do rejestru ważnych imprez o znaczeniu światowym. „Święto zabytków” obchodzone jest 18. kwietnia na całym świecie.
Polska jest nie tylko jednym z pierwszych Państw-sygnatariuszy Konwencji dziedzictwa światowego, ale również jednym z czołowych reprezentantów na Liście Światowego Dziedzictwa. W całym kraju tego dnia odbywają się imprezy, które mają na celu przybliżenie tematyki związanej z ochroną i opieką nad zabytkami.
Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków to doskonała okoliczność do uhonorowania tych, którzy wkładają wiele wysiłku w ratowanie zabytków i opiekę nad nimi. To wielkie święto wszystkich konserwatorów, historyków sztuki i architektury, urbanistów i innych zawodów pracujących na rzecz ochrony zabytków a także wszystkich właścicieli, opiekunów i zarządców obiektów zabytkowych.
To też wyjątkowa okazja do dyskusji na temat zarządzania dziedzictwem kulturowym oraz przybliżania lokalnym społecznościom problemów jego ochrony. Organizowane przez Narodowy Instytut Dziedzictwa coroczne obchody Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków to spotkania i debaty w kręgu osób zaangażowanych w prace na rzecz zachowania dla przyszłych pokoleń narodowego dziedzictwa kulturowego. Jest to również okazja do rozstrzygnięcia konkursu Zabytek Zadbany, organizowanego przez Generalnego Konserwatora Zabytków, którego celem jest nagrodzenie wzorowych realizacji konserwatorskich z terenu Polski. Maksymalnie cztery równorzędne nagrody mogą są przyznawane w czterech następujących kategoriach:
- Zabytki sakralne
- Zabytki architektury i budownictwa mieszkalnego oraz użyteczności publicznej
- Zabytki dziedzictwa przemysłowego
- Zabytki architektury obronnej
Relacja z obchodów konkursu w 2019 roku
W Muzeum Emigracji w Gdyni 24 kwietnia odbyła się uroczysta gala z okazji Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków. Podczas uroczystości, w której uczestniczyła wiceminister kultury, Generalny Konserwator Zabytków Magdalena Gawin, osoby zaangażowane w ochronę i zachowanie dla przyszłych pokoleń narodowego dziedzictwa kulturowego otrzymały odznaczenia Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej oraz odznaczenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Ogłoszono także zwycięzców tegorocznej edycji konkursu „Zabytek Zadbany”.
Nagrodzeni w konkursie „Zabytek zadbany”
Zakład karny w byłym klasztorze, muzeum, dworzec kolejowy, kościół i wieża ciśnień znalazły się na liście laureatów 44. edycji konkursu „Zabytek zadbany”. Dyplomy przedstawicielom nagrodzonych i wyróżnionych obiektów wręczyli wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego, generalny konserwator zabytków Magdalena Gawin i dyrektor Narodowego Instytutu Dziedzictwa Bartosz Skaldawski.
– „Zabytek zadbany” to prestiżowy konkurs, który pełni rolę symbolicznego podziękowania zarządcom i właścicielom zabytków za ich troskę, za ich wkład, za to, że wzbogacają nasze dziedzictwo kulturowe. Chciałabym życzyć Polsce, aby coraz więcej samorządów rozumiało, czym jest dziedzictwo kulturowe, czym są zabytki i jak ważne są one dla naszej tożsamości – powiedziała wiceminister Gawin.
Laureatem w kategorii „Utrwalanie wartości zabytkowej obiektu” został Zakład Karny w dawnym klasztorze karmelitańskim w Nowym Wiśniczu (województwo małopolskie). Wyróżnienia otrzymały: kościół św. Zofii w Bobowej (woj. małopolskie), Willa Georga Grawitza, obecnie siedziba Państwowej Szkoły Muzycznej I stopnia w Szczecinie oraz Szkoła Stowarzyszenia „Rodzina Wojskowa”, obecnie Szkoła Podstawowa Specjalna nr 123 im. Kornela Makuszyńskiego w Warszawie.
W kategorii „Rewaloryzacja przestrzeni kulturowej i krajobrazu” laureatem została Zagroda – Muzeum Wsi Markowa (woj. podkarpackie). Wyróżnienia przyznano zaś zespołowi dworsko-parkowemu w Chrzęsnem (woj. mazowieckie), pałacowi w zespole pałacowo-parkowym w Jankowicach (woj. wielkopolskie) oraz trwałej ruinie pałacu w Zatoniu (woj. lubuskie).
Tytuł laureata w kategorii „Adaptacja obiektów zabytkowych” otrzymał zespół dworca kolejowego w Kościerzynie (woj. pomorskie). Wyróżnienia otrzymały: Prochownia Stara Apteka, obecnie scena Teatru Wybrzeże w Gdańsku; budynek dworca kolejowego, obecnie Miejska Biblioteka Publiczna w Rudzie Śląskiej (woj. śląskie) oraz kamienica przy placu Solnym 4, obecnie siedziba fundacji i instytucji kultury Op Enheim we Wrocławiu.
Zwycięzcą w kategorii „Architektura i budownictwo drewniane” został Kościół Pokoju w Jaworze (woj. dolnośląskie), a wyróżnienia przypadły Papierni – młynowi papierniczemu w Dusznikach-Zdroju (woj. dolnośląskie) i kościołowi Podwyższenia Krzyża Świętego w Żołędowie (woj. kujawsko-pomorskie).
W kategorii „Zabytki techniki” laureatem została wieża ciśnień w Biedrusku (woj. wielkopolskie). Wyróżnienia przyznano wieży ciśnień w Chełmży (woj. kujawsko-pomorskie), wiatrakowi typu koźlak „Czesław” w Lesznie (woj. wielkopolskie) oraz Komorze Jezioro Wessel na III poziomie Kopalni Soli Wieliczka (woj. małopolskie).
W kategorii specjalnej „Właściwe użytkowanie i stała opieka nad zabytkiem” przyznano dwa tytuły laureata: kościołowi św. Jerzego w Gliwicach (woj. śląskie) i kaplicy świętego Jana Nepomucena w Zerwanej (woj. małopolskie).
Odznaczenia dla osób zaangażowanych w ochronę dziedzictwa kulturowego
Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków to święto wszystkich, którzy wkładają wiele wysiłku w ratowanie zabytków i opiekę nad nimi – konserwatorów, historyków sztuki i architektury, urbanistów i przedstawicieli innych zawodów, pracujących na rzecz ochrony zabytków, a także wszystkich właścicieli, opiekunów i zarządców obiektów zabytkowych. Z okazji święta co roku osoby najbardziej zasłużone otrzymują odznaczenia Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej oraz odznaczenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
W tym roku Prezydent RP uhonorował dwie osoby: Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski za wieloletnie zaangażowanie w popularyzację dziedzictwa kulturowego regionu oraz kreowanie i praktykowanie zasady muzeum otwartego na społeczność lokalną i regionalną otrzymał Marek Rubnikowicz – wieloletni dyrektor Muzeum Okręgowego w Toruniu, zaś Srebrny Krzyż Zasługi – Sławomir Wojdyło – specjalista w Wojewódzkich Urzędzie Ochrony Zabytków w Toruniu, autor wielu dokumentacji konserwatorskich oraz popularyzator dziedzictwa kulturowego regionu kujawsko-pomorskiego.
Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotr Gliński wyróżnił 15 osób medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” oraz 15 osób odznaką „Za opiekę nad zabytkami”.
Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” uhonorowani zostali:
– Maria Magdalena Blomberg – za pół wieku pracy naukowej w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego, badania nad historią nauki polskiej, a w szczególności za udział w badaniach sondażowo-ekshumacyjnych w Katyniu i Charkowie udokumentowanych w licznych publikacjach
– Marian Głosek – za 50-letnią pracę naukową w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego, badania naukowe z zakresu archeologii średniowiecza, historii wojskowości i bronioznawstwa, a w szczególności za zapoczątkowanie m.in. badania zbiorowych mogił polskich oficerów pomordowanych na Wschodzie w tym ekshumacje grobów w Miednoje i Katyniu.
– Ewa Stanecka – za wieloletnie pełnienie służby na stanowisku Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków oraz działania na rzecz polsko-niemieckiego partnerstwa w zakresie ochrony zabytków.
Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” odznaczeni zostali:
– Piotr Gerber – za konsekwentne propagowanie wartości dziedzictwa przemysłowego zwłaszcza zabytków Śląska oraz działalność społeczną jako przewodniczący Polskiego Komitetu Ochrony Dziedzictwa Przemysłowego (TICCIH Polska).
– Inga Platowska-Sapetowa – za działalność wydawniczą w zakresie historii sztuki oraz wiele osiągnieć konserwatorskich. Przez 45 lat pracowała zawodowo w muzeach i instytucjach ochrony zabytków Podkarpacia.
– Prof. Maria Jolanta Sołtysik – za ogromny wkład w badania nad rozwojem przestrzennym oraz architekturą Gdyni. Miasto zawdzięcza jej w dużej mierze odkrycie i szersze rozpropagowanie w skali ponadlokalnej gdyńskiego dziedzictwa,
– Robert Hirsch (Miejski Konserwator Zabytków w Gdyni),
– Jakub Lewicki (Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków)
Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” otrzymali: Witold Bujakowski, Alojzy Cabała, Małgorzata Chodorowska, Stefan Fuglewicz, Zdzisław Gil, Ewa Kica, Ewa Olga Kulesza-Szerniewicz, Kazimierz Śliwa, Janusz Trupinda.
Złotą odznaką „Za opiekę nad zabytkami” wyróżnieni zostali: Aneta Ceglińska, Piotr Grześkowiak, Agata Kłoczko, Dariusz Nowicki, Adam Sapeta, Robert Ściślewski, Marek Wróbel i Wojciech Żołnowski.
Srebrną odznakę „Za opiekę nad zabytkami” otrzymali: Dariusz Dębski, Anna Orchowska-Smolińska, Maria Piradoff-Link ,Elżbieta Wyrwińska, Edward Reder, Mirosław Studniak i Michał Szafrański.
Źródła:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Mi%C4%99dzynarodowy_Dzie%C5%84_Ochrony_Zabytk%C3%B3w
https://www.gov.pl/web/kultura/miedzynarodowy-dzien-ochrony-zabytkow
Polecane strony:
