20. KWIETNIA – MIĘDZYNARODOWY DZIEŃ WOLNEJ PRASY

Tak, jest takie święto. A nawet dwa. 20 kwietnia oraz 3 maja obchodzimy Międzynarodowy Dzień Wolnej Prasy, ogłoszony w 1991 r. z inicjatywy Stowarzyszenia Reporterzy Bez Granic. Jest też Światowy Dzień Wolności Prasy, ustanowiony decyzją Zgromadzenia Ogólnego ONZ. Dla nas dobrze się składa, bo przypada 3 maja, a więc w nasze święto narodowe – święto Konstytucji 3 Maja. A to właśnie Konstytucji zawdzięczamy wolność słowa. W artykule 54 stanowi ona, że:

„1. Każdemu zapewnia się wolność wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji.
2. Cenzura prewencyjna środków społecznego przekazu oraz koncesjonowanie prasy są zakazane. Ustawa może wprowadzić obowiązek uprzedniego uzyskania koncesji na prowadzenie stacji radiowej lub telewizyjnej.”
Dlatego postanowiliśmy, jako Zarząd Oddziału Warszawskiego SDP, powołać kapitułę przyznającą Nagrodę Dziennikarską Artykułu 54 Konstytucji RP. Nazwa skomplikowana, ale oddaje ideę Dnia Wolności Prasy. Jakby nie patrzeć – jednego z podstawowych praw obywatelskich, którego w PRL byliśmy pozbawieni

Dzisiaj w Polsce z wolnością słowa nie jest źle, tak twierdzą międzynarodowe organizacje. Co nie znaczy, że nie powinno być lepiej. W kodeksie karnym nadal straszy paragraf 212, na podstawie którego można dziennikarza skazać na karę pozbawienia wolności za „poniżenie w oczach opinii publicznej lub narażenie na utratę zaufania”. Nie muszę dodawać, że to bardzo subiektywne kryteria. Obecność tego zapisu (mimo wielu obietnic zniesienia go) może skutecznie blokować uzasadnioną krytykę.

Zdarzają się też, orzekane przez sądy cywilne, zabezpieczenia powództwa poprzez zakaz publikacji. Bo publikacja ta, zdaniem powoda, „mogłaby” naruszyć jego dobra osobiste. To jest, niestety, zawoalowana forma cenzury prewencyjnej i bardzo niedobra praktyka.

Chcemy więc docenić ludzi i instytucje, które starają się – mimo pewnych problemów – działać na rzecz realizacji prawa do swobody wypowiedzi jako jednego z podstawowych w demokracji praw obywatelskich.

Bartek Ławski

Źródło:

https://natemat.pl/blogi/barteklawski/58461,swieto-wolnosci-prasy?

Polecane strony:

http://www.unesco.pl/komunikacja-i-informacja/article/35/3-maja-swiatowy-dzien-wolnosci-prasy-4/

Gazety z tamtych lat

Poniżej wybrane fragmenty prasy udostępnionej przez jednego z  Czytelników Miejskiej Biblioteki Publicznej w Katowicach.

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

Źródła:

http://www.ekokalendarz.pl/kategoria/swieta/miedzynarodowy-dzien-wolnej-prasy/

http://filia21.blogspot.com/2016/04/miedzynarodowy-dzien-wolnej-prasy.html

Gdzie na świecie jest najgorsza cenzura

W zależności od przyjętej metodologii sporządza się co najmniej kilka czarnych list zniewolonych medialnie państw. Przyjrzeliśmy się kilku najbardziej znaczącym – oraz powodom, dla których umieszczono je w tym mało zaszczytnym gronie. Pokazujemy też jaśniejsze punkty na mapie wolności medialnej świata.

Najgorsza dwudziestka (im państwo niżej na liście, tym wolność prasy bardziej ograniczana) w Indeksie wolności prasy Reporterów Bez Granic nie zaskakuje. W tej części zestawienia, co cieszy, nie ma żadnego europejskiego państwa. Białoruś znalazła się „dopiero” na 24. miejscu od końca, za gorzej pozycjonowanymi Kazachstanem, Pakistanem i Egiptem. W sumie na liście znalazło się 180 państw.

Jak buduje się Indeks wolności prasy? Listę od 2002 r. sporządza organizacja Reporterzy bez Granic z siedzibą we Francji. Zestawienie odzwierciedla stopień wolności dziennikarzy, mediów informacyjnych i społeczności internetowej. Lista powstaje w oparciu o ankiety wysyłane do organizacji partnerskich, a także dziennikarzy, researcherów, sędziów i obrońców praw człowieka.

0–15 punktów – dobra sytuacja
15,01–25 punktów – sytuacja satysfakcjonująca
25,01–35 punktów – zauważalne problemy
35,01–55 punktów – trudna sytuacja
55,01–100 punktów – bardzo poważna sytuacja

Pod uwagę brane są także następujące kryteria oceny: pluralizm mediów, ich niezależność, otoczenie i autocenzura, prawo, transparentność instytucji i procedur, infrastruktura oraz przypadki prześladowań.

Według danych Reporterów Bez Granic tylko w 2015 r. na całym świecie zabito 24 dziennikarzy (w tym aż 8 we Francji podczas ataku na redakcję „Charlie Hebdo”), 158 uwięziono plus 176 dziennikarzy obywatelskich. W 2014 r. zginęło 69 dziennikarzy, 11 asystentów mediów oraz 19 dziennikarzy obywatelskich.

Gdzie jest najgorzej

Oto pełna lista – 20 państw z najgorszymi wskaźnikami (powyżej 55,01 punktów). Dla jasności ułożyliśmy je od najgorszej do „najlepszej” sytuacji – według punktów przyznawanych w tym badaniu. W nawiasie zaznaczono liczbę pozycji, o jaką dane państwo spadło lub podskoczyło w zestawieniu (przypominamy, że im więcej punktów, tym sytuacja jest w danym kraju gorsza):

1. Erytrea – 84,86 (0)
2. Korea Północna – 83,25 (0)
3. Turkmenistan – 80,83 (0)
4. Syria – 77,29 (0)
5. Chiny – 73,55 (-1)
6. Wietnam – 72,63 (-1)
7. Sudan – 72,34 (-2)
8. Iran – 72,32 (0)
9. Somalia –72,31 (+4)
10. Laos – 71,25 (0)
11. Dżibuti – 71,04 (-1)
12. Kuba – 70,21 (+1)
13. Jemen – 66,36 (-1)
14. Gwinea Równikowa – 66,23 (+1)
15. Uzbekistan – 61,14 (0)
16. Birma – 60,28 (0)
17. Arabia Saudyjska – 59,41 (0)
18. Bahrajn – 58,69 (0)
19. Azerbejdżan – 58,41 (-2)
20. Rwanda –56,57 (+1)

Gdzie najlepiej

W pierwszej dziesiątce państw gwarantujących największą wolność prasy są (w nawiasie liczba pozycji różnicy w porównaniu z zeszłym rokiem):

1. Finlandia – 7,52 (0)
2. Norwegia – 7,75 (+1)
3. Dania – 8,24 (+4)
4. Holandia – 9,22 (-2)
5. Szwecja – (+5)
6. Nowa Zelandia – 10,06 (+3)
7. Austria – 10,85 (+5)
8. Kanada – 10,99 (+10)
9. Jamajka – 11,18 (+8)
10. Estonia – 11,19 (+1)

Pełne opisy sytuacji medialnej w tych krajach znajdziecie na stronie:https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/swiat/1617931,1,dzien-wolnosci-prasy-gdzie-na-swiecie-jest-najgorsza-cenzura.read